* طراح و تصویرگر: محمد صابر شیخ رضایی :: ۱۴۰۱ / 2022 :: Designer & illustrator: Saber Sheykh Rezaei
بازگشتگان آزاد؛
* حُرّ بْن یَزید ریاحی
حرّ از مشهورترین بزرگان و جنگاوران کوفه بود. ابن زیاد او را از قادسیه با هزار سواره به سمت امام حسین (ع) فرستاد تا مانع ورود ایشان به شهر کوفه شود. عمر سعد نیز در روز عاشورا او را فرمانده قبایل تمیم و همدان قرار داد. حرّ نه برای جنگ بلکه برای انتقال امام نزد ابن زیاد اعزام شده بود و از این‌رو با سپاهیانش رودرروی توقفگاه کاروان امام صف‌آرایی کرد؛ دو گروه به نینوا رسیده بودند که نامه ابن زیاد به دست حرّ رسید مبنی بر آنکه بر امام و یارانش سخت بگیرد و آنان را در زمینی بی‌آب و علف و بی‌حصار متوقف کند که پس از بالا گرفتن جنگ و اصرار عمر بن سعد بر قتل امام و خاندان ایشان، به تدبیری از سیاهی لشکریان کوفه گریخت و با حالی پریشان خود را به جبهه منور امام رساند و طلب بخشش کرد. امام برایش استغفار کرد و به او فرمود: آری خداوند توبه تو را می‌پذیرد و تو را مشمول مغفرت خویش قرار می دهدپس سرت را بالا بگیر ای شیخ! حرّ از امام تقاضا کرد که چون نخستین کسی بوده که بر امام خروج کرده، اجازه دهد که نخستین مبارز و شهید این برهه از میدان باشد.
پس از نبرد نمایان در کنار زهیر، حرّ در لحظات واپسین زندگی، امام را به بالین خویش فراخواند، آن حضرت غبار از چهره او پاک کرد و فرمود: تو حرّی (آزاده‌ای) آن‌چنان که مادرت تو را «حُرّ» نام نهاد و تو در دنیا و آخرت آزاده‌ای.
* زُهَیر بن قَین بَجَلی
او عثمانی مذهب بود و سالیانی به تجارت مشغول، ولی چند روز پیش از دهم محرم، هنگام بازگشت از حج، در یکی از منازل بین راه، با امام حسین(ع) و همراهانش که به سوی کوفه در حرکت بودند، روبرو شد.
زهیر ابتدا تمایلی به این دیدار نشان نداد؛ اما به توصیه همسرش دَلْهم به محضر امام حسین(ع) حاضر شد و این دیدار مسیر زندگانی او را تغییر داد.
زهیر هنگام جدایی از همسرش دلهم و خویشاوندان و اهل قبیله‌اش، پیشگویی و رازی برای آنان نقل کرد و گفت: سی سال پیش و زمانی که در جنگ بَلِنجِر (در سال نهم خلافت عثمان) بودیم، به پیروزی و غنایم فراوانی دست یافتیم و بسیار خوشحال شدیم. سلمان فارسی که همراه ما بود گفت: "آنگاه که {حسین} سید جوانان آل محمّد(ص) را درک کردید، از پیکار و کشته شدن در کنار او بیش از دستیابی به این غنایم شادمان باشید"
پس از اقامه نماز صبح عاشورا، امام حسین(ع) یاران و لشکر خود را سازماندهی کرده و زهیر بن قین را فرمانده جناح راست لشکر و حبیب بن مظاهر را فرمانده جناح چپ لشکر کرد و پرچم سپاه را نیز به دست برادرش عباس(ع) سپرد.
پس از آنکه حبیب بن مظاهر قبل از ظهر عاشورا به شهادت رسید، زهیر و حرّ بن یزید ریاحی با هم به میدان رفتند. آن دو در جنگ یکدیگر را حمایت می‌کردند و هر گاه یکی از آنان در محاصره قرار می‌گرفت، دیگری به کمکش می‌شتافت.
* به سفارش موکب آرت
